In 2019 zorgde het tafelaardappelras Arizona voor een mijlpaal. Arizona werd het eerste ras van Agrico Research dat in Nederland op meer dan 1.000 hectare geteeld wordt voor de vermeerdering van pootgoed. Een bijzondere prestatie voor dit ras waarvan de oorsprong ligt in het jaar 1997.
Afkomst
In 1997 werd de basis gelegd voor Arizona (AR 98-0313). De moeder van Arizona is een zaailing die overgenomen is uit een Brits veredelingsprogramma (UK 150-19D22) en de vader is Mascotte. Mascotte (MA 77-2 x Rianta) is een ras dat nooit commercieel succes heeft gekend en de stamboom van de moeder is verder onbekend. In eerste instantie niet de ingrediënten voor een zeer succesvol ras zou je denken, maar niets bleek minder waar.
In 1999 werden er 140 nakomelingen (klonen) uitgeplant. Hiervan werden 13 nakomelingen behouden en uitgeplant in het jaar 2000. Hier werd de basis gelegd voor het eerste 1.000 hectare ras van Agrico Research.
Een geliefd ras
In 2010 verscheen Arizona voor het eerst onder naam (in plaats van nummer) op de NAK-lijst. Hierna ging het snel. In de jaren 2011 en 2012 breidde het areaal Arizona drie- à viervoudig uit. In de jaren 2013 tot en met 2015 ging het areaal gemiddeld één keer over de kop en daarna was de toename gemiddeld steeds tussen de 20 en 30 procent. In 2019 zorgde Arizona voor 44% van het gezamenlijke areaal van alle 24 rassen van Agrico Research.
Van de oogst van 2018 werd 20.000 ton pootgoed van Arizona geëxporteerd. Dit ging met name naar landen rond de Middellandse Zee, waarbij Algerije (ca. 30%) en Italië (ca. 15 %) de grootste afnemers waren. Daarna volgde Irak met ca. 13%. Arizona ging ook naar overzeese bestemmingen zoals Cuba, Botswana, Soedan en Honduras. In totaal werd het pootgoed naar 30 landen geëxporteerd. Hiermee was Arizona het Agrico ras met de breedste afzet op dat moment.
Mijlpaal voor Arizona
In 2019 werd de bijzondere mijlpaal van 1.000 hectare behaald. Een bijzondere prestatie voor een ras wat nog beschermd is door middel van kwekersrecht (dit betekent dat het ras nog niet vrij verhandeld mag worden). Met deze prestatie heeft Arizona een plek bemachtigd in de top 10 van grootste rassen*. In totaal waren er in 2019 van de 480 aangemelde rassen, 5 rassen die op meer dan 1.000 hectare werden vermeerderd hiervan waren er maar 3 die nog beschermd waren door middel van kwekersrecht.
Wetenschap of ambacht?
Plantenveredeling is een bijzonder vak. Het is een combinatie van wetenschap en ambacht. Aan het succes van Arizona liggen weinig wetenschappelijke onderzoeksresultaten ten grondslag, maar de kennis en ervaring van de plantenveredelaars bij Agrico Research hebben ervoor gezorgd dat deze op papier niet veel belovende kruising is uitgegroeid tot het eerste 1.000 hectare ras van Agrico Research.
Er is heel veel werk voorafgegaan om dit resultaat te kunnen behalen. Van 1959 tot en met 1961 werden er jaarlijks gemiddeld 3.500 klonen uitgeplant. In de jaren die daar op volgende werd dit uitgebreid naar ongeveer 25.000 klonen per jaar. En van 1975 tot en met 1999 werden er jaarlijks zo’n 75.000 klonen uitgeplant. Er waren dus 41 seizoenen en ongeveer 2 miljoen nakomelingen uit duizenden kruisingen nodig voordat de basis werd gelegd voor Arizona, het eerste 1.000 hectare ras van Agrico Research.
*Het gaat hier alleen om het Nederlandse areaal dat wordt aangemeld bij de NAK. Vermeerderingsarealen in het buitenland worden hierbij buiten beschouwing gelaten.